Η ελιά είναι ένα δέντρο άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία, την καθημερινότητα και την κουλτούρα της Κρήτης. Με ρίζες στον Μινωικό Πολιτισμό, η Κρήτη θεωρείται, όχι άδικα, η γενέτειρα της καλλιέργεια της ελιάς.
Στη διάρκεια των αιώνων η ελιά κατείχε σημαντικό ρόλο στην οικονομία του τόπου και τη διατροφή των κατοίκων του. Οι Κρήτες στην πλειονότητά τους ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια της ελιάς και την παραγωγή ελαιόλαδου. Έτσι η ελιά αποτελεί μέρος σχεδόν κάθε οικογενειακής ιστορίας.
Σήμερα η ελιά εξακολουθεί να δεσπόζει στο νησί και να προσφέρει τα πολύτιμα οφέλη της στους κατοίκους της, τους επισκέπτες της, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Το 65% της γεωργικής έκτασης του νησιού είναι ελαιώνες με τουλάχιστον 35 εκατομμύρια δέντρα. Στην Κρήτη παράγεται ετησίως το περίπου το 1/3 της εγχώριας παραγωγής, από το οποίο το 90% ανήκει στην κατηγορία του εξαιρετικά παρθένου.
Από τις ποικιλίες που συναντώται στην Ελλάδα, η “κορωνέικη” κατέχει την πρώτη θέση στην καλλιέργεια και παραγωγή ελαιόλαδου στην Κρήτη. Ο καρπός της είναι πολύ μικρός σε μέγεθος αλλά παράγει ελαιόλαδο υψηλής ποιότητας. Ο καρπός της ζυγίζει 0,6 – 1,5 γραμμάρια και η ελαιοπεριεκτικότητά της κυμαίνεται από 20% έως 30%. Θεωρείται πολύ παραγωγική ως ποικιλία, γι’ αυτό τον λόγο πολλές φορές αναφέρεται ως η βασίλισσα των ελληνικών ποικιλιών. Η “χονδροελιά”, παρόλο που η καλλιέργεια της έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, παραμένει ως δεύτερη επιλογή αφού αποδίδει ένα ελαιόλαδο υψηλής ποιότητας.
ο ρόλος του ελαιόλαδου στην Κρητική διατροφή
Διεθνείς μελέτες που ξεκίνησαν από τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 όπως αυτή του Ιδρύματος Ροκφέλερ η μελέτη «Lyon Diet Heart Study» αλλά κυρίως η «Μελέτη των επτά χωρών» – έδειξαν ότι ο πληθυσμός της Κρήτης παρουσίαζε την καλύτερη κατάσταση υγείας και τα μικρότερα ποσοστά θνησιμότητας από στεφανιαία νόσο και καρκίνο, σε σχέση με όλους τους άλλους πληθυσμούς που μελετήθηκαν. Σύμφωνα με τη «Μελέτη των Επτά Χωρών», αυτό συνδέεται με την κατανάλωση ελαιόλαδου που στην Κρήτη εμφανίζεται πολύ πιο αυξημένη, σε σχέση με αυτή άλλων περιοχών της Μεσογείου και χωρών, εντός και εκτός του Ευρωπαϊκού χώρου.
Το ελαιόλαδο είναι ένα φυσικό προϊόν. Παράγεται με μηχανικές μεθόδους με απλή σύνθλιψη της ελιάς, χωρίς εκχυλίσματα ή βελτιωτικά. Έτσι διατηρεί τις αντιοξειδωτικές του ουσίες, για τις οποίες σήμερα πιστεύεται ότι αποτρέπουν τις οξειδωτικές βλάβες που οδηγούν στην αθηροσκλήρωση, στις διάφορες μορφές καρκίνου, σε πλήθος εκφυλιστικών ασθενειών και στην άνοια.
